როგორ შევინარჩუნოთ 25 წლის ადამიანის ტვინი 50 წლის ასაკშიც კი – ნეირომეცნიერების კვლევები – BusinessInsider

ნეირომეცნიერმა სარა ლაზარმა Mass General and Harvard Medical School-იდან მედიტაციის კეთება შემთხვევით დაიწყო. მან ბოსტონის მარათონზე სირბილისას ტრავმა მიიღო და  გაწელვების კეთება ურჩიეს. ლაზარმაც გადაწყვიტა იოგასთვის მიემართა.

“იოგას მასწავლებელი ბევრ რამეს მეუბნებოდა, რომ იოგა ჩემი თანაგრძნობის უნარს გაზრდიდა და გულღიას გამხდიდა, – ამბობს ლაზარი. – მე კიდევ ამ დროს ვფიქრობდი, კი, კი, როგორ არა, მე აქ უბრალოდ გაწელვებისთვის ვარ მოსული.  მაგრამ შემდეგ შევნიშნე, რომ უფრო მშვიდი ვიყავი. უკეთესად ვაგვარებდი რთულ სიტუაციებს. უფრო თანამგრძნობი და გულგახსნილი ვიყავი, და შემეძლო სიტუაციების სხვა პერსპექტივიდან დანახვა”.

საბოლოოდ სარამ სამეცნიერო ლიტერატურას მიმართა მედიტაციასთან დაკავშირებით (კატეგორია, რომელშიც იოგა შედის).

მან იმის  მტკიცებულებებიც აღმოაჩინა, რომ მედიტაცია ამცირებს სტრესს, დეპრესიას, შფოთვას, ტკივილსა და ინსომნიას, და აუმჯობესებს ცხოვრების ხარისხს.

შედეგად, მან თავისი ნეიროსამეცნიერო კვლევის ჩატარება დაიწყო.

პირველად  მედიტაციის დიდი სტაჟის (7-9 წელი) მქონე  ადამიანები გამოიკვლია, რომლებიც საკონტროლო ჯგუფს შეადარა. შედეგებმა აჩვენა, რომ ძლიერი მედიტაციური გამოცდილების მქონე ადამიანებს გაზრდილი ჰქონდათ ნაცრისფერი ნივთიერების მასა ტვინის გარკვეულ ნაწილებში, მათ შორის სმენით და სენსორულ კორტექსში, ასევე ინსულასა და სენსორულ რეგიონებში.

ეს არაა გასაკვირი, რადგან გაცნობიერებული მედიტაცია ხელს გიწყობს შენელებაში და მოცემული მომენტის გააზრებაში, მათ შორის ისეთი ფიზიკური შეგრძნებებისაც,  როგორებიცაა სუნთქვა და შენ გარშემო არსებული ხმები.

თუმცა, ნეირომეცნიერებმა ასევე აღმოაჩინეს, რომ მედიტაციით დაკავებულ ადამიანებს  ასევე მეტი ნაცრისფერი ნივთიერება ჰქონდათ ტვინის სხვა რეგიონებშიც, ისეთებში, რომლებიც პასუხისმგებელი არიან გადაწყვეტილებების მიღებასა და მუშა მეხსიერებაზე – ფრონტალურ კორტექსში.

რეალურად, მაშინ როცა ადამიანების უმრავლესობას კორტექსები ასაკთან ერთად უპატარავდება,  მედიტაციით დაკავებულ 50 წლისანებს იგივე რაოდენობის ნაცრისფერი ნივთიერება ჰქონდათ, რამდენიც მათი ნახევარი ასაკის მქონეთ.

ეს ღირსშესანიშნავია.

ლაზარსა და მის გუნდს უნდოდა დარწმუნებულიყო, რომ ეს შედეგები არ გამომდინარეობდა იქიდან, რომ სტაჟიან მედიტატორებს თავიდანვე მეტი ნაცრისფერი ნივთიერება ჰქონდათ. ამიტომ მათ მეორე კვლევა ჩაატარეს, რომელშიც მედიტაციის გამოცდილების არმქონე ადამიანებს მედიტაციის 8-კვირიანი კურსები გაატარეს. 

შედეგები? მხოლოდ 8-კვირიანი მედიტაციის შედეგადაც კი ადამიანების ტვინები უკეთესობისკენ შეიცვალა. გაიზარდა ტვინის რამდენიმე რეგიონი, მათ შორის მარცხენა ჰიპოკამპუსი (პასუხისმგებელი სწავლაზე, მეხსიერებასა და ემოციების რეგულირებაზე); TPJ (პასუხისმგებელი ემპათიასა და სხვადასხვა პერსპექტივების დანახვაზე); და ტვინის ნაწილი სახელად the pons (სადაც იბადება მარეგულირებელი ნეიროგადამცემები).

ამასთან ახალბედა მედიტატორების ტვინებს შეუმცირდათ ამიგდალა, რეგიონი, რომელსაც შიშთან, შფოთვასთან და აგრესიასთან აკავშირებენ. ამიგდალას ზომის შემცირება თანხვედრაში იყო კვლევის მონაწილეებში სტრესის შემცირებასთან.

რამდენ ხანს უნდა გააგრძელო  მედიტაცია ამგვარი შედეგებისთვის? მოცემულ კვლევაში მონაწილეებს  დღეში 40 წუთს მედიტირების რეკომენდაცია ჰქონდათ, თუმცა საბოლოოდ მათ დღეში საშუალოდ მედიტაციის 27 წუთი გამოუვიდათ. სხვა კვლევების მიხედვით, თვალსაჩინო  პოზიტიური ცვლილებებისთვის დღეში 15-20 წუთიც საკმარისია.

თავად ლაზარი ამბობს, რომ ეს მოთხოვნა საკმაოდ მოქნილია.

“ზოგჯერ 40 წუთს ვმედიტირებ, ზოგჯერ დღეში მხოლოდ  5 წუთს, ზოგჯერ კი საერთოდ ვაცდენ. ეს ისეთივე რამაა, როგორც ვარჯიში. სამჯერ კვირაში ვარჯიში კარგია, მაგრამ ცოტა ვარჯიშიც კი სასარგებლოა ნებისმიერ შემთხვევაში.”

ორიგინალი:  

https://www.businessinsider.com/