ქართული ფილმის წარმატება ბერლინალეზე და ნენე კვინიკაძის ინტერვიუ რეჟისორ ალექსანდრე კობერიძესთან

‘What Do We See When We Look at the Sky?’ ბერლინის კინოფესტივალზე ალექსანდრე კობერიძის ფილმის ჩვენებას საერთაშორისო კინოპრესა უკვე 2 დღეა აღფრთოვანებული მიმოიხილავს. ჩვენ კი განსაკუთრებით გვიხარია ქართველი რეჟისორის ეს წარმატება. გთავაზობთ ინტერვიუს, რომელიც ნენე კვინიკაძემ ჩვენთვის ბერლინამდე ჩაწერა.

ნ.კ. 2018 წელს თქვენმა პირველმა სრულმეტრაჟიანმა ნამუშევარმა “ნეტავ აღარასდროს მოვიდეს ზაფხული”  საუკეთესო ექსპერიმენტალური ფილმის კატეგორიაში  გერმანელ კინოკრიტიკოსთა ჯილდო მიიღო.რა შემთხვევების ერთობლიობით ხდება  ამბავი “თარგმნადი”?

ა.კ. საერთოდ არ ვარ დარწმუნებული, რომ თარგმანი შესაძლებელია. წარმოდგენა არ მაქვს რას და როგორ კითხულობს მაგალითად, გერმანელი მაყურებელი როდესაც ამ ფილმს უყურებს. კარგად თუ დავაკვირდებით, მეზობელ, თითქოს ერთ გეოგრაფიულ და ენობრივ სივრცეში მყოფ ქვეყნებს შორისაც კი რამხელა კულტურული სხვაობებია, დავრწმუნდებით, რომ მაგალითად, ჩვენსა და გერმანიას შორის ნამდვილი უფსკრულებია.

არაფერს ვამბობ ჩვენგან კიდევ უფრო დაშორებულ კულტურებზე. ამ უფსკრულებში ცუდს არაფერს ვგულისხმობ, საუბარია სამყაროს აღქმაზე, სხვადასხვა მზერაზე, რომელთა შორის ძალიან ცოტაა საერთო, იმდენად ცოტა, რომ ხანდახან შეიძლება ეჭვი შეგეპაროს ერთი და იგივე სამყაროს ვაკვირდებით თუ სხვადასხვას. ასეთი მოცემულობის დროს რაღაც გამოუთქმელი გრძნობების იმედად ვრჩებით და კიდევ იმის, რომ გულწრფელობა უფსკრულებს არ ცნობს.

ნ.კ. ”რას ვხედავთ, როდესაც ცას ვუყურებთ?” ბერლინის 71-ე საერთაშორისო კინოფესტივალზე ოქროს დათვის პრეტენდენტთა სიაშია, რა ამბავს ჰყვება ეს ფილმი?

ა.კ. ფილმში ბევრი ამბავი კვეთს ერთმანეთს, არის მთავარი ხაზი და მის გარშემო, კიდევ სხვა ხაზები. იერარქია, რა თქმა უნდა, არსებობს და ის სხვადასხვა ამბისთვის დათმობილ დროში გამოიხატება. მართალია, ზოგ ამბავს მეტი დრო დავუთმეთ და ზოგს ნაკლები, მაგრამ შევეცადეთ სხვა მხრივ თანაბრად მოვპყრობოდით ყველაფერს რაც ჩანს, რადგან ვიცით – არ არსებობს ადამიანი, რომელიც მეორეზე უფრო მნიშვნელოვანია, საგანი, რომელიც მეორეზე უფრო მნიშვნელოვანია – შეიძლება ზუსტად ამაზეა ჩვენი ფილმი.

ნ.კ. ყველაზე მეტად რა აკლია ქართულ კინოს?

ა.კ. არ მგონია დღეს შეგვეძლოს ასეთ ფენომენზე საუბარი. კონკრეტულ ქვეყანაში შექმნილი ფილმების წვლილი კინოს ისტორიაში იმხელა რომ იყოს, რომ ამ ქვეყანაში შექმნილი ფილმები ამ ქვეყნის სახელით მოვიხსენიოთ იშვიათია, თუმცა ასეთი მაგალითები გვაქვს და მგონია, რომ იყო პერიოდი, როდესაც საქართველოში შექმნილი ფილმებისათვის „ქართული კინო“ შეგვეძლო გვეწოდებინა. ახლა, ასე არ არის. გასაგებია, რომ კინოს ცალკეული ადამიანები ქმნიან და უცნურიც კია, რომ ამ სხვადასხვა ადამიანების მიერ შექმნილი ფილმები, იმის გამო, რომ საერთო კულტურულ და გეოგრაფიულ სივრცეში იქმნება რაღაც საერთოს ატარებს ხოლმე.

იმისათვის, რომ ქართულ კინოზე ვისაუბროთ, უნდა მოხდეს რაღაც დამახასიათებელ ნიშანთა ერთობლიობის ჩამოყალიბება, რომლებიც ქართულ ფილმებს სხვა ქვეყანაში შექმნილი ფილმებისგან განასხვავებენ. არ ვგულისხმობ ფოლკლორსა და ეგზოტიკას, არც კი ვიცი რას ვგულისხმობ, რომ გვეცოდინება – ეს იქნება ნიშანი იმისა, რომ ქართული კინო არსებობს.

ნ.კ. რომელი ქართული კინოფილმია  თქვენთვის ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება?

ა.კ. ერთ ფილმს ვერ დავასახელებ, ქართული კინო, რომელიც ზემოთ ვახსენე, რომელიც არსებოდა და დღეს არ არსებობს მთელი გულით მიყვარს. წარმოუდგენელია, რომ იქ, სადაც ასეთი ნამუშევრები იქმნებოდა, დღეს ასე შორს ვართ ამ ყველაფრისგან.

ნ.კ. ვის გარეშე ვერ წარმოგიდგენიათ მსოფლიო კინოს ისტორია? 

ა.კ. ჯიუტი ავანტიურისტების გარეშე კინო ალბათ საერთოდ არ იარსებებდა. დღეს კი კინო, იმ საოცარი ადამიანების გამო ცოცხლობს, რომლებსაც ის ყველაფერზე მეტად უყვართ.