1980-იანების ჰიტი 99 Luftballons და მისი Re-ქავერი

ავტორი: ლაშა გაბუნია

2010-იანებსა და 2020-იანი წლების დასაწყისში 1980-იანების მუსიკალური ესთეტიკა ისევ მიმზიდველი გახდა. ბევრი მუსიკოსი ვიდეოკლიპებში ხელოვნურად ქმნის იმ პერიოდისთვის დამახასიათებელ VHS თუ NTSC ვიდეოფირების ატმოსფეროს. ასევე ძალიან ხშირად მიმართავენ 1980-იანებში გავრცელებულ სხვადასხვა მუსიკალურ სტილს – სინთ-პოპს, ახალ ტალღას, ელექტროპოპს, ევროდისკოს, იტალოდისკოს და ა.შ. დღევანდელი მუსიკოსები ხშირად ასრულებენ 1980-იანი წლების ჰიტებს. დღეს სწორედ ასეთ სიმღერაზე მოგითხრობთ. იგი თავისი სტრუქტურით, ხასიათით, შინაარსით და შესრულებით ტიპური 80-იანების ჰიტია.

სინგლი, რომელშიც შედიოდა გერმანული სიმღერა 99 Luftballons, ანუ ქართულად „99 ბუშტი“, გამოსვლის შემდეგ 9 ქვეყნის უმსხვილესი ჩარტების პირველადგილოსანი გახდა როგორც ევროპაში, ისე აზიაში და ასევე ამერიკის კონტინენტზე. მას ასრულებს გერმანული ჯგუფი „ნენა“. ჯგუფს მისი ვოკალისტი ქალის, გაბრიელე ზუზანე კერნერის სასცენო სახელი – ნენა დაარქვეს. სიმღერის კომპოზიტორია ჯგუფის კლავიშისტი იორნ-უვე ფარენგროკ-პეტერსენი, ხოლო ტექსტი ამავე ჯგუფის გიტარისტს, კარლო კარგესს ეკუთვნის. სიმღერა სინგლის სახით 1983 წელს გამოვიდა და მაშინვე დაწინაურდა სხვადასხვა ქვეყნის ჰიტ-აღლუმებში. 

სიმღერის შექმნის ისტორია ასეთია:

1982 წელს დასავლეთ ბერლინში „როლინგ სთოუნზის“ კონცერტის დროს „ნენას“ გიტარისტმა კარლო კარგესმა ცაში გაშვებული უამრავი ბუშტი დაინახა. იგი კარგა ხანს აკვირდებოდა ბუშტებს, რომლებიც ჰორიზონტისკენ მიფრინავდნენ და ისინი უცნაურ კოსმოსურ ხომალდს მიამსგავსა. შემდეგ კარგესმა წარმოიდგინა, რა მოხდებოდა, ამ ბუშტებს, ან ამ „ხომალდს“ კედელი რომ გადაეკვეთა და აღმოსავლეთ ბერლინში აღმოჩენილიყო. მოგეხსენებათ, იმ დროს არსებობდა ორი გერმანია და ორი ბერლინი – დასავლეთი და კიდევ აღმოსავლეთი, რომელიც, დასავლეთისგან განსხვავებით, სოციალისტური ქვეყანა იყო და საბჭოთა კავშირის გავლენის ქვეშ იიმყოფებოდა. სწორედ ამ სანახაობის შთაგონებით დაწერა მან „99 ბუშტის“ ტექსტი.

სიმღერის გერმანულ ტექსტში ლაპარაკია ჰაერში აფრენილ 99 ბუშტზე, რომელიც ერთ-ერთ გენერალს ამოუცნობი მფრინავი ობიექტი ეგონა. ამის გამო მათ გასანადგურებლად გენერალმა 99 მფრინავი გაგზავნა, რომლებიც ისეთივე შეუპოვრები იყვნენ, როგორც სერიალ „სტარ ტრეკის“, ანუ „ვარსკვლავური გზის“ გმირი, კაპიტანი კირკი. მათ მიზანს მიაღწიეს და ბუშტები დახვრიტეს. 99 ქვეყნის  ფიცხმა თავდაცვის მინისტრებმა ვერ გაარკვიეს რა ხდებოდა და ძალაუფლება თავიანთ ხელში აიღეს. უწყინარი ბუშტების ცაში გაშვება 99-წლიან გამანადგურებელ ომში გადაიზარდა, რომელსაც გამარჯვებული არ ჰყავდა. სიმღერის მიწურულს მთხრობელი ნანგრევებს შორის დადის და იქ ბუშტს პოულობს. 

სიმღერის ინგლისურენოვანი ვარიანტის შინაარსი განსხვავებული აღმოჩნდა. მასში მღერიან წითელ ბუშტებზე, რომლებმაც მოქალაქეებში პანიკა გამოიწვია. ბუშტები  რაკეტებად მიიჩნიეს  და ეს გაუგებრობა ბირთვულ ომში გადაიზარდა. სიმღერის კომპოზიტორმა იორნ-უვე ფარენკროგ-პეტერსენმა ინტერვიუში აღიარა: „ჩვენ შეცდომა დავუშვით, როდესაც სიმღერა ინგლისურად ვთარგმნეთ. მეჩვენება, რომ მან თარგმნისას რაღაც მნიშვნელოვანი დაკარგა და საბოლოოდ სულელურად აჟღერდა“.

2002 წელს ხელახლა გამოიცა „99 ბუშტის“ გერმანულენოვანი სინგლი, ხოლო 2009 წელს გამოცემულ რეტროვერსიაში რამდენიმე კუპლეტი ფრანგულ ენაზეც შესრულდა. სიმღერა ჟღერს დღემდე გადაღებული 10 სერიალის, 12 ფილმის და 5 კომპიუტერული თამაშის საუნდტრეკში. იმ უამრავ გადამღერებას შორის, რომელიც დღემდე გამოსულა, ავარჩიე ისევ და ისევ გერმანულენოვანი ვერსია, რომელსაც ბრიტანული ჯგუფი „კალეიდა“ ასრულებს. ჯგუფმა  სიმღერა 2017 წელს ჩაიწერა და შევიდა ბენდის სადებიუტო ალბომში – Tear The Roots. იმავე წელს სიმღერა ფილმ Atomic Blonde-ის საუნდტრეკშიც შეიტანეს. ჯგუფი „კალეიდა“ 2013 წელს ლონდონში ჩამოყალიბდა. ეს ვერსია ორიგინალისგან განსხვავდება, იგი ატმოსფერული გამოვიდა და უფრო ელექტროპოპია, ვიდრე სინთ-პოპი.