„ვარდნის ექო” – მაკა ზედელაშვილის ახალი ექსპოზიცია
ავტორი: ვერიკო გოცორიძე
მაკა ზედელაშვილი თანამედროვე ქართველი არტისტია, რომელიც ფერწერას, გრაფიკასა და ინსტალაციას ერთიან ხედვად აქცევს. მისი ახალი გამოფენა, „ვარდნის ექო“, კაჭრეთის „ამბასადორის“ საგამოფენო სივრცეში გაიხსნა. ექსპოზიცია რეზიდენციაში შექმნილ სერიას აერთიანებს. გამოფენა რია ქებურიას ფონდის მხარდაჭერით შედგა.
გთავაზობთ ხელოვნებათმცოდნე ვერიკო გოცორიძის საავტორო სტატიას, რომელიც არტისტის შემოქმედებით ხედვასა და გამოფენის კონცეფციას მიმოიხილავს.
„მაკა ზედელაშვილი თანამედროვე ქართველი მულტიმედია არტისტია, რომელიც მსოფლიოს საკუთარ ხელოვნებას ოცდაათ წელზე მეტია უზიარებს. მისი სახელოვნებო მოღვაწეობა მოიცავს ვორქშოპებს, სიმპოზიუმებს, ფორუმებს, სოლო გამოფენებსა და კოლაბორაციებს. მაკას ნამუშევრები ინახება მსოფლიოს მასშტაბით ცნობილ მუზეუმებსა და კერძო კოლექციებში.
ექსპოზიცია აერთიანებს მხატვრის ოცდაათამდე სხვადასხვა მედიუმში შესრულებულ ნამუშევარს: ფერწერას, გრაფიკასა და ინსტალაციას.
„ვარდნის ექო“- ეს არის გამოფენა, რომელშიც ფოკუსირდება ადამიანის მძიმე სულიერი მდგომარეობა და განცდები, გამოხატული ეგზისტენციალური ძიებებით და რეფლექსიით…
გამოფენის კონცეფცია გადმოსცემს სიცოცხლის ციკლს, ბუნებრივ-კოსმიური ერთობისა და სულიერი თუ ფიზიკური განზომილებების ურთიერთქმედების იდეას… სერიაში ყველაფერი ერთიანი პროცესის ნაწილად გვევლინება – დასაბამი, განვითარება და განგრძობადობა; ავტორი ნამუშევრებში წარმოაჩენს სიცოცხლის და სიკვდილის, დაბადებისა და გარდაქმნის, ბუნებრივ და სულიერ განზომილებებს შორის ურთიერთკავშირის არსის ძიებას…სერია წარმოგვიდგენს წარსულისა და აწმყოს შორის მდგომარეობას, სადაც სიცოცხლის ენერგია მოაზრებულია გარდამავალ მდგომარეობად.
ხელოვანი ნამუშევრებში სიღრმისეულად აანალიზებს ვარდნის, დაცემის მნიშვნელობას ხორცქმნილი სხეულის, მყიფე ემოციებისა და კომპლექსური ცნობიერის ზედაპირზე გამოტანით. ექსპოზიცია გაჯერებულია მხატვრის ავტობიოგრაფიული მონაკვეთებით, სადაც არტისტი ერთმანეთს უპირისპირებს ადამიანად ყოფნის სიმძიმესა და ღია კოსმოსის ეფემერულ სიმსუბუქეს. გამოფენა ერთგვარად გვიამბობს ჭიდილის ამბავს შენარჩუნებასა და გაშვებას შორის, დაცემის თანმდევი ხმაურიანი სიჩუმის ფონზე.
მაკა ზედელაშვილი, როგორც ფერწერისა და ციფრული მოდელირების მაგისტრი, ორგანულად იყენებს ტრადიციული ხელოვნების დარგებს მულტიმედიურ საშუალებებთან სინთეზში და ექსპოზიციის ერთ-ერთი საკვანძო ნამუშევარიც არტ-ობიექტის სახითაა წარმოდგენილი. არტისტი ნეონის განათებების საშუალებით და ხელოვნური მასალების გამოყენებით ქმნის ფიგურას, რომელიც სივრცეში ვარდება… ავტორი შეჩერებული წამის მომენტით ექსპრესიის ხარისხს ზრდის და ატმოსფერული მუსიკალური კომპოზიციის სინქრონიზებით ფიგურის დრამატულ აწმყოზე, მის გარდაუვალ ბედისწერაზე გვესაუბრება. ინსტალაციით მხატვარი ცდილობს ავტობიოგრაფიული მონაკვეთები უკიდურესად განაზოგადოს და ფორმის აბსტრაგირებით გაექცეს იმ სამყაროს, რომელიც თითქოს გაჭედილია რეალურ და წარმოსახვით ცნობიერებას შორის…
ამ შთაბეჭდილებას ასევე ამძაფრებს წამიერების ის განცდა და სიმძიმე, რომელსაც ასახული ფაქტის თანაგანცდაში გადაჰყავს მაყურებელი… მოიისფრო ნეონის განათება სპირალურად ეხვევა სხეულს, რომელსაც ბოჭავს და სივრცეში აკავებს; კომპოზიციის ცენტრს წარმოადგენს გამჭვირვალე ცილინდრული ფორმა, რომელიც ჭერიდან იატაკამდე ეშვება, შიგნით დაკიდებულია ერთდროულად მატერიალური და ამავე დროს სხეულებრივი წონადობისგან გამოთავისუფლებული სხეული-ობიექტი, რომელიც ერთგვარ მუტაციას და ტრანსფორმაციას განიცდის სივრცეში… ობიექტის გარშემო შემოხვეული ნათელი, ციმციმა მოიისფრო ნეონის მბზინავი ზოლები კიდევ უფრო მატებს მისტიკურობას ობიექტს, რომლებიც იატაკზე წრეების სახით მეორდება, ხოლო მის გასწვრივ არსებული სარკე ირეკლავს გამოსახულებას და აძლიერებს ვიზუალურ ეფექტს. ეს წრეები კიბერ-ფუტურისტული განწყობის გაძლიერებას უწყობს ხელს , კონტრასტული თამაში მუქი, ბნელი ფონითა და მკვეთრი იასამნისფერი ელემენტებით წარმოგვიდგენს ერთგვარ სიურეალისტურ და სამეცნიერო ფანტასტიკურ სცენას, რომელიც ტექნოლოგიის, სიცოცხლისა და სიცოცხლის მიღმა არსებულის ნაზავს ქმნის.
ინსტალაცია მაყურებელზე ერთდროულად ბევრ ემოციას იწვევს და ქმნის გაუცხოების, მისტიკურის და დრამატული განწყობების ემოციურ ჯაჭვს… ნამუშევრის აღქმისას განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია ატმოსფერული მუსიკალური კომპოზიციის მომენტი, რომელიც თავისი დრამატული ხასიათით, ლოცვის ელემენტებით სიმბოლურად ეხმიანება ფიგურის განვლილ ცხოვრებას, წარსულის წიაღს და გარდასულ მოგონებებს, ქვეცნობიერად დალექილ ხმებს და მოქმედებებს, რომლებიც აწმყოში ვითარდება… შეიძლება ითქვას, რომ ავტორი დროს, წარსულს და აწმყოს ერთდროულად წარმოაჩენს და მარადიულ განზომილებაში გადაჰყავს… თითქოს ვარდნის ექო უსასრულობაში გაყინული სულის და სხეულის ტრანსფორმაციული ველია…
ფერწერული ნამუშევრები, ისევე, როგორც ინსტალაცია, არტისტის მსოფლგანცდას და რეალობის ინდივიდუალისტურ აღქმას ემყარება; ფერწერა ამქვეყნიური ამაოებისა და იმქვეყნიური წყვდიადის დამაკავშირებელი მედიუმია… ნამუშევრებში კონტრასტულ ფერთა ურთიერთმიმართება სიცოცხლისა და სიკვდილის ჭიდილს ასახავს, ცნობიერისა და ქვეცნობიერის გარდამავალ ეტაპებს, რეალობისა და სიზმრისეული ეპიზოდების ქაოსურ სინთეზს…
არტისტი ცდილობს თვითრეფლექსიით ჩაუღრმავდეს ეგზისტენციალურ ცნებებს, რომლებიც დაკავშირებულია ყოფიერების სირთულეებთან…სწორედ ამიტომ ნამუშევრები დატვირთულია სიმბოლური ელემენტებითა და მისტიციზმით, რეალური სამყაროს ქრობითა და წარმოსახვითი სამყაროს დამაჯერებლობით… იმის ქრობით, რაც აქამდე წარმოადგენდა ადამიანის ჭეშმარიტად ადამიანური არსებობის საფუძველს. ეს შეიძლება აღვიქვათ ადამიანის საკუთარი არსის მიმართ გაუცხოებისა და აქედან გამომდინარე არსებობის უნიადაგობის, აბსურდულობის მძაფრი შეგრძნება, რომელიც ინდივიდუალობის დაკარგვის ტენდენციას ავითარებს… ყოველივე ეს წარმოშობს ეგზისტენციალურ ვაკუუმს და კრიზისს, რომელიც არსებულ სამყაროში ყოველგვარ საყრდენს აცლის ადამიანს… ბედისწერა, როგორც მსაზღვრელი და ამავე დროს აბსურდულად წინააღმდეგობრივი მდგომარეობა ინდივიდის კოსმიურ სივრცეში მარადიულ ვარდნაზე პედალირებს, სწორედ ამიტომ ნამუშევრებზე მაყურებელი ხედავს პროცესს, ინტუიციურად ესმის ვარდნის ექო და არა დაცემის შედეგი… საინტერესოა, რომ არტისტი ცდილობს ააგოს ისეთი მთლიანობა, რომლის ფარგლებშიც სწორედ მთლიანის აღქმა განსაზღვრავს იმას, თუ როგორ აღვიქვამთ ელემენტებს… კოლორიტი, რომელიც ამთლიანებს ნამუშევრებს, ერთმანეთში კარგავს პირველ და მეორეხარისხოვან ელემენტებს, სწორედ ამიტომ ერთიშეხედვისთანავე ცხადი არაა ფიგურატიული და აბსტრაქტული დეტალების გარჩევა…
არტისტი ამ გამოფენით სვამს კითხვას და თითქოს პოულობს პასუხს: რაც ბუნებისთვის დამახასაიათებელია, უშუალოდ გასაგები ვერ იქნება ადამიანისთვის, ხოლო ის, რაც ადამიანურ სინამდვილეს ახასიათებს, უშუალოდ მხოლოდ ჩვენთვის იქნება გასაგები. შემეცნებითი გზა ხანგრძლივი და მარადიული კვლევის პროცესია, სადაც არ არსებობს ობიექტური სინამდვილე, ყოველივე ინდივიდის სუბიექტურ განცდას ემყარება, რომელიც შესაძლოა სხვებისთვის გაზიარდეს…
View this post on Instagram